Iedereen heeft er weleens van gehoord: MBTI® (Myers-Briggs Type Indicator). De een zweert erbij, de ander haalt zijn schouders op en weer een ander roept: “Ja, maar dat stopt mensen toch in hokjes?” Of: “Dat is toch pseudowetenschap?”
En eerlijk is eerlijk, MBTI heeft zijn vooroordelen. Maar als je voorbij de labels kijkt, ontdek je iets veel krachtigers: een gemeenschappelijke taal die helpt bij persoonlijke groei en effectieve samenwerking. Want uiteindelijk draait het niet om de vragenlijst zelf, maar om wat je ermee doet.
Laten we eens duiken in die misverstanden én de enorme waarde die MBTI kan hebben voor jou en je team!
Misverstand #1: MBTI stopt mensen in hokjes
👉 Feit: MBTI is geen keurslijf, maar een startpunt.
Veel mensen denken dat MBTI je vastpint op één type: “Jij hebt een Extraversion voorkeur (“Jij bent een E”), dus jij moet altijd de luidruchtige gangmaker zijn.” Maar zo werkt het niet.
MBTI beschrijft voorkeuren, geen vaste gedragingen. Net zoals je rechtshandig kunt zijn, maar soms toch je linkerhand gebruikt, zo werkt MBTI ook. Het geeft inzicht in waar jouw natuurlijke kracht ligt, maar dat betekent niet dat je niet buiten je comfortzone kunt of moet treden. Juist die zoektocht naar aangeboren voorkeuren en aangeleerd gedrag, maakt dit instrument zo ontzettend waardevol en geeft iedere gebruiker de mogelijkheid om reflecteren op zijn of haar unieke ontwikkeling.
➡️ Wat betekent dit voor teams?
MBTI helpt om elkaars voorkeuren te begrijpen. Het inzicht dat de een tijd nodig heeft om tot een besluit te komen en de ander meteen enthousiast reageert bijvoorbeeld, voorkomt frustratie en vergroot begrip. Dit is een van de vele voorbeelden die je inzichtelijk en bespreekbaar kunt maken in je team op basis van voorkeuren over interactie versus reflectie, details versus de grote lijnen, hoe je tot beslissingen komt en hoe je bij voorkeur de wereld om je heen inricht.
Vooral de inzichten met betrekking tot Sensing (S) en iNtuition (N) zijn vaak grote openbaringen in teams, omdat dit ook een onderdeel is wat MBTI uniek maakt ten opzichte van andere veel gebruikte tools is mijn ervaring. Hoe verschillend mensen dezelfde informatie kunnen waarnemen is fascinerend. Het inzicht daarin krijgen zeer verrijkend.
Misverstand #2: MBTI is niet wetenschappelijk bewezen
👉 Feit: MBTI is een praktisch instrument, maar het is wel degelijk wetenschappelijk onderbouwt. The Myers-Briggs Company zegt daar zelf over:
Er zijn vier edities van de handleiding gepubliceerd in 1962, 1985, 1998, 2018, die een schat aan op onderzoek gebaseerd bewijs bieden over de betrouwbaarheid en validiteit van het instrument. De handleiding geeft ook uitleg over de theorie achter het instrument, hoe het in elkaar zit en hoe gegevensverzameling en -analyse van de schalen plaatsvindt.
Het staat vast dat het Myers-Briggs®-instrument voldoet aan alle vereisten voor educatieve en psychologische tests, en je kunt toegang krijgen tot informatie over de validiteit en betrouwbaarheid ervan. Wetenschappers onderzoeken het al meer dan 75 en het is duizenden keren geciteerd en beoordeeld. Ook het Center for Applications of Psychological Type (CAPT) publiceert nuttige informatie over de betrouwbaarheid en validiteit van het Myers-Briggs-instrument
Het punt is ook: MBTI is een hulpmiddel, geen heilige graal. En als dat hulpmiddel helpt om teams beter samen te laten werken, communicatiestijlen te begrijpen en frustraties te verminderen, dan is het effectief. Dit staat of valt ook met een goede begeleiding van een gecertificeerd en professioneel MBTI trainer die werkt met de originele materialen van de uitgever The Myers-Briggs Company. Wat veel mensen niet weten, is dat MBTI niet alleen een vragenlijst is, maar een heel proces. Na het invullen van de vragenlijst, doorloop je met een gecertificeerde MBTI-coach een feedbackproces (individueel of in groepsverband) die jouw resultaten kan vertalen naar de dagelijkse praktijk.
Misverstand #3: MBTI zegt iets over wat je wel of niet kunt
👉 Feit: MBTI voorspelt geen succes, maar geeft zelfinzicht.
Je MBTI-type bepaalt niet of je een goede leider, verkoper of teamspeler bent. Wat het wél doet? Bewustwording creëren.
🔹 Ben je een ‘P’ (Perceiver) en werk je het beste met deadlines op het laatste moment? Dan kan een J-type (Judger) die alles vooraf plant jou soms gestrest maken – en andersom. Weten hoe je samenwerkt, voorkomt irritatie en verbetert teamwork.
🔹 Een ‘T’ (Thinker) kan besluiten rationeel en zakelijk bekijken, terwijl een ‘F’ (Feeler) meer de menselijke kant ziet. Beide perspectieven zijn belangrijk!
➡️ Wat betekent dit voor jou?
Je MBTI-type is geen beperking, maar een kans om te groeien. Zelfkennis is de sleutel tot effectieve communicatie en samenwerking. Het is absoluut geen vaardighedentest en mag daarom ook nooit gebruikt worden in werving en selectietrajecten als beoordelingsmethodiek.
Misverstand #4: MBTI is een verouderd instrument
👉 Feit: MBTI evolueert en wordt wereldwijd nog volop ingezet
Sommige mensen denken dat MBTI een achterhaald model is, bedacht in de vorige eeuw en niet meer relevant in de moderne werk- en leeromgeving. Maar niets is minder waar! MBTI wordt continu doorontwikkeld en wereldwijd gebruikt door bedrijven, universiteiten en coaches om teams en individuen beter te laten samenwerken.
De kern van MBTI – inzicht krijgen in voorkeuren en communicatiestijlen – blijft tijdloos. Sterker nog, in een tijd waarin hybride werken, diversiteit en samenwerking op afstand steeds belangrijker worden, is het begrijpen van elkaars gedragsvoorkeuren misschien wel relevanter dan ooit.
➡️ Wat betekent dit voor jou?
MBTI is geen statisch model, maar een hulpmiddel dat zich aanpast aan de moderne uitdagingen in teams en organisaties. Het blijft waardevol, zolang het wordt ingezet met het juiste doel voor ogen: betere communicatie, samenwerking en zelfinzicht.
MBTI als taal voor teams
Stel je een team voor waarin mensen elkaar écht begrijpen. Waar men de ruimte krijgen om na te denken voordat ze spreken, waar anderen juist weer worden gewaardeerd om hun energie, en waar besluitvorming rekening houdt met zowel logica als emotie. “Het MBTI-instrument is bedoeld om mogelijkheden te creëren, niet om mensen te beperken”. Een quote uit de certificeringstraining.
Dat is wat MBTI doet: een gedeelde taal geven om beter samen te werken. Geen goed of fout, geen vaste rollen, maar een speelse en inzichtelijke manier om de dynamiek in teams te versterken.
Met Entertraint zet ik MBTI in op een energieke, interactieve manier. Geen droge theorie, maar speelse opdrachten, praktijkvoorbeelden en een flinke dosis humor. Want uiteindelijk is leren het meest effectief als het ook leuk is!
Conclusie: Het doel bepaalt het middel
Of je nu MBTI of een ander model gebruikt – het draait altijd om het doel en een goede begeleiding. Wil je:
✔ Beter samenwerken in teams? MBTI helpt om elkaars voorkeuren te begrijpen.
✔ Effectiever communiceren? MBTI maakt duidelijk waarom mensen anders reageren dan jij.
✔ Zelfinzicht vergroten? MBTI geeft je handvatten om je sterke punten én valkuilen te herkennen.
MBTI is geen label, geen beperking en geen magische oplossing. Maar wél een krachtig middel om mensen met elkaar te verbinden en teams effectiever te maken.
En daar draait het uiteindelijk om, toch?
💡 Nieuwsgierig hoe MBTI jouw team of jouw persoonlijke ontwikkeling kan versterken? Laten we samen ontdekken hoe we dit kunnen inzetten voor jouw ontwikkeldoelen!
Meer weten over het instrument? Bezoek eens de MBTI feiten van de uitgever Myers Briggs Company via deze link